Het idee

Het is niet makkelijk deep democracy kort samen te vatten maar toch doen we een poging in deze 10 bulletpoints. Ben je geprikkeld en wil je er meer over weten? Bestel dan het boek Van zondebok naar zebra van Fanny Matheusen. 

• Deep democracy is een methode voor inclusieve besluitvorming en conflicthantering.
• Deep democracy werkt met de metafoor van de ijsberg van een groep. De ijsberg heeft drie lagen: het topje is het bewuste van een groep, de onderstroom vormt het onbewuste en daaronder is een laag waar de wijsheid en het potentieel te vinden zijn.
• Het doel van deep democracy is de waterlijn te laten dalen door mensen aan te sporen te zeggen wat moet gezegd worden. Dan kunnen we gebruik kunnen maken van de al aanwezige collectieve wijsheid.
• Deep democracy leert je luisteren naar de nee-stemmen, andere perspectieven, alternatieve ideeën. Ook zij zijn vaak een unieke toegang naar die collectieve wijsheid. Ze dagen de meerderheidsstemmen uit en verbreken de harmonie die soms verblindend kan zijn.
• Vaak kan de waterlijn echter niet zakken omdat er weerstand is in een groep, als mensen niet kunnen zeggen wat er gezegd moet worden. Mensen kunnen ervaren dat ze in autocratische of meerderheidsdemocratische besluitvorming niet gehoord of gezien worden, soms voor langere tijd. Om uiting te geven aan wat zij willen, voelen of denken gebruiken ze sabotagegedrag: ze gaan roddelen, excuses verzinnen, stoppen met communiceren, disruptief gedrag vertonen, staken of soms ook openlijk oorlog voeren of weggaan. In deep democracy kijken we naar de weerstandslijn als een diagnostische tool. Waar een groep zich bevindt, geeft ons een indicatie van welke tools we gaan inzetten.
• In deep democracy letten we op kantelen en cirkelen in groepen. Een onderwerp of patroon keert minstens driemaal terug en dat wordt vaak gecombineerd met gedrag zoals verveling, geeuwen, hoofd-of maagpijn, mensen die in en uit lopen en geen focus meer. Dan weet je dat je op een kantelpunt zit van iets dat wil gezegd worden.
• Om het mogelijk te maken te zeggen wat gezegd moet worden, maken we het veilig in groepen. We doen dit door een aantal premissen in te brengen zoals ‘niemand heeft het monopolie op de waarheid‘ en door met de groep een akkoord te bereiken over wat nodig is om het veilig te maken. Op zo’n moment vertragen we het proces.
• We hanteren in onze begeleiding van groepen tools die makkelijk navolgbaar zijn, die stapsgewijs werken. Zelfs als je niets weet van de onderliggende filosofie en theorie, dan nog gaan ze een effect hebben. 
• Om de tools goed toe te passen trainen we begeleiders in de zogenaamde metaskills: het zijn de attitudes waarmee je aan de slag gaat: de neutraliteit, compassie, superluisteren, helderheid en intuïtie zijn er een aantal van.
• Door te werken met deep democracy zorg je ervoor dat alle stemmen gehoord worden, dat nee-stemmen of andere geluiden niet de zondebok worden en dat we iedereen aan boord houden.